چین و روسیه در مذاکرات کارشکنی میکنند؟
تاریخ:شنبه 19 مهر 1393-11:55 ب.ظ
علی یونسی دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی هم به جمع آن دسته از اطرافیان روحانی پیوست که نسبت به مذاکرات خوش بین نیستند.
یونسی درباره مذاکرات هسته ای گفته است: "من هم خیلی خوشبین نیستم، ولی طرفین مایلند که به جایی برسد و آمریکایی‌ها بیشتر از سایر کشورها تمایل دارند. برخی کشورها که به ظاهر دوستند، مثل روسیه و چین اصلاً مایل نیستند مذاکرات به نتیجه برسد. گروه‌های افراطی و تندرو در ایران و آمریکا هیچ کدام مایل نیستند توافق هسته ای به نتیجه برسد. لابی اسراییل در آمریکا خیلی نقش دارد."
اظهارات یونسی درباره تمایل دو کشور شرقی گروه 5+1 یعنی چین و روسیه تا کنون به صراحت از سوی هیچ یک از مقامات رسمی کشور عنوان نشده است.
بر اساس اظهارات یونسی، تلویحا کشورهای روسیه و چین در یک طرف و ایران به همراه 4 کشور غربی شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در دسته دوم قرار می گیرند.
دسته اول خواهان کارشکنی در مذاکرات و دسته دوم خواهان به نتیجه رسیدن مذاکرات هستند.
بر این اساس، چه بسا بتوان نتیجه گرفت که غرب صلاح ایران در مذاکرات را می خواهد و چین و روسیه عکس آن را! آیا می توان این تحلیل را پذیرفت؟
---------
یونسی درباره مذاکرات هسته ای گفته است: "من هم خیلی خوشبین نیستم، ولی طرفین مایلند که به جایی برسد و آمریکایی‌ها بیشتر از سایر کشورها تمایل دارند. برخی کشورها که به ظاهر دوستند، مثل روسیه و چین اصلاً مایل نیستند مذاکرات به نتیجه برسد. گروه‌های افراطی و تندرو در ایران و آمریکا هیچ کدام مایل نیستند توافق هسته ای به نتیجه برسد. لابی اسراییل در آمریکا خیلی نقش دارد."
اظهارات یونسی درباره تمایل دو کشور شرقی گروه 5+1 یعنی چین و روسیه تا کنون به صراحت از سوی هیچ یک از مقامات رسمی کشور عنوان نشده است.
بر اساس اظهارات یونسی، تلویحا کشورهای روسیه و چین در یک طرف و ایران به همراه 4 کشور غربی شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در دسته دوم قرار می گیرند.
دسته اول خواهان کارشکنی در مذاکرات و دسته دوم خواهان به نتیجه رسیدن مذاکرات هستند.
بر این اساس، چه بسا بتوان نتیجه گرفت که غرب صلاح ایران در مذاکرات را می خواهد و چین و روسیه عکس آن را! آیا می توان این تحلیل را پذیرفت؟
---------
آیا تیم روحانی از غرب ناامید شده که از طریق یک توافق بزرگ با روسیه، قصد دلجویی از پوتین را در سر پرورانده است؟
چند هفته قبل و در یکی از شماره های هفته نامه "صدا" که ارگان رسمی بازتاب دهنده دیدگاه های حزب کارگزاران در فضای رسانه های مکتوب کشور است، گفتگو با فردی تهیه شده بود که در آن به طور رسمی فرد مصاحبه شونده به دولت روحانی و تیم اقتصادی او توصیه کرد که تا می تواند از شرق فاصله گرفته و رابطه خود را با روسیه و چین محدود تر کند و اقتصاد کشور را به سمت و سوی کشورهای غربی سوق دهد.
این دیدگاه به حدی در ابتدای دولت شدت گرفت که بر اساس اخبار برخی منابع غیررسمی، ولادیمیر پوتین خواسته بود که دولت روحانی موضع خود را در رابطه با نزدیکی به غرب و همچنین موضوع سوریه به خوبی مشخص کند.
اما طی چند ماه گذشته و به دلیل اینکه خروجی سیاست "نزدیکی به غرب" برای ایران تنها آزاد شدن چند میلیارد دلار دارایی های جمهوری اسلامی و بسته شدن چند قرار داد کوچک اقتصادی و قول ارسال تجهیزات هواپیماهای مسافربری بوده، تیم اقتصادی-دیپلماسی دولت راه دیگری را در پیش بگیرد.
ریشه گرایش به شرق
شرایط مذاکرات تغییر کرده و امیدها گویا کمتر از همیشه شده است. این را نه فقط از کم شدن خنده های ظریف که از حرف های جدی عراقچی و متعاقب آن اظهارات تند و تیز شرمن می توان به خوبی فهمید. اکنون دامنه اختلافات به حدی بالا رفته است که شاید اوضاع شبیه به سال 2005 شود.
این یعنی بازگشت به نقطه صفر، یعنی پایان متفاوت وعده رئیس جمهور جدید ایران که می گفت می توان جنجال بر سر پرونده هسته ای ایران را یکساله از بین برد.
تمدید توافق ژنو بدون حضور بلوک شرق
وقتی در آخرین دور از مذاکرات وین لاوروف و وزیر خارجه چین ترجیح دادند به اتریش سفر نکنند، می شد به خوبی حدس زد که قرار نیست سفر بیست و چند روزه تیم مذاکره کننده به وین نتیجه‌ای داشته باشد.
این توافق نامه در حالی تمدید شد که که کشورهای تاثیر گذار شرق جهان- چین و روسیه- نسبت به آن تمایلی نشان ندادند و مذاکرات طولانی این دور بدون این کشورها برای چهار ماه و بر اساس تبادل تنها چند میلیارد دلار دیگر در ازای تعلیق فعالیت هایی که جمهوری اسلامی در دور اول توافق ژنو قول آن را به طرف غربی داده بود و همچنین تعلیق برخی از بندهای تحریم ایران توسط طرف غربی بود.
حضور روحانی و اعضای ارشد کابینه، پای قرار دادهای سنگین مالی با روسیه
از قرار معلوم طرف غربی خود را نسبت به حصول توافق در قضیه هسته ای، بی میل نشان می دهد و دیگر چندان اصراری به توافق ندارد و به گزینه شرایط بعد از عدم توافق هم فکر می کند. از این سو هم گویا حسن روحانی و تیم سیاسی و اقتصادی اش به این دور نما رسیده اند که چندان نباید محاسباتشان را به این توافق وابسته کنند.
شاید به همین دلیل است که حسن روحانی شانه به شانه ولادیمیر پوتین می شود و در اجلاس شانگهای با او به توافقات مهم می رسد و وزاریش را هم به مسکو می فرستد تا پای قرار دادهای سنگین اقتصادی و صنعتی را امضا کند.
در حالی که در هفته های ابتدایی رایزنی قرار داد بزرگ بین ایران و روسیه بود، "جک لو" وزیر خزانه داری آمریکا به «آنتون سیلیانوف» وزیر اقتصاد روسیه درمورد معامله نفتی در برابر کالا با ایران هشدار داد و تأکید کرد این اقدام احتمالی می تواند به تحریم های بیشتر آمریکا منتهی شود.
اما ایران بخش جدی تر از این قرار داد را کلید زد و در حالی که رسانه های غربی در نهایت رقم قرار بزرگ بین ایران و روسیه را 20 میلیارد دلار فرض می کردند، ولی ایران دست به قرار داد وسیع تری زد.
به گفت? وزیر انرژی روسیه، مجموع طرح‌های مشترک دو کشور حدود هفتاد میلیارد دلار ارزش دارد. الکساندر نواک تأکید کرد که "ایران و روسیه مایلند فصل تازه‌ای را در همکاری اقتصادی آغاز کنند".
آنچه مهم به نظر می رسد این است که به دلیل تحریم های غرب بر ضد روسیه در موضوع اوکراین و همچنین تحریم های چند ساله اخیر همین کشورها بر ضد ایران، این توافق بزرگ می تواند فشار تحریم های غرب بر ضد این دو کشور کاهش دهد و نوعی جدید از دور زدن تحریم ها را برای ایران به ارمغان آورد.
اما مهم تر اینکه شاید دولت تدبیر و امید هم از توافق - هسته ای یا غیرهسته ای- با غرب ناامید شده است!
---------
سه ماه بعد از اظهارنظر روحانی مبنی بر اینکه "کاسه تحریم شکسته شده است؛ هیچ کس و هیچ بندزنی قادر نیست این کاسه شکسته را به صورت اول بازگرداند" این عقیده از سوی موافقان شیوه مذاکرات دولت، هرگز به شکل سابق تکرار نشده است.
حسن روحانی سه ماه قبل در با بیان اینکه "ما دیدیم بخاطر برخی از مشکلات، تحریم توانست متاسفانه در برخی از بخش ها حتی در صنعت خودرویی که سابقه طولانی داشت، اثر بگذارد که امروز قدم هایی که در این زمینه برداشته شده و برخی از تحریم ها برداشته و برخی دیگر نیز برداشته خواهد شد"وعده داده بود که "باز هم به مردم قول می دهم کاسه تحریم شکسته شده است؛ هیچ کس و هیچ بندزنی قادر نیست این کاسه شکسته را به صورت اول بازگرداند."
دو ماه بعد از این وعده، و در زمانی که آمریکا تحریم های جدید خود علیه برخی شخصیت هاو شرکت های ایرانی را اعمال کرد، رییس جمهور مجبور به واکنش غیرمستقیم شد و در موضعی که شباهت چندانی به اطمینان خاطر پیشین از شکستن تحریم ها نداشت، به اینکه در یک سال گذشته با ادامه تحریم‌ها کار را ادامه دادیم، اشاره کرد و گفت: تحریم تجاوز است و باید تجاوزگران را سر جای خود بنشانیم.
پس از آن نیز، در دیدارهای مهم سیاسی روحانی از جمله دیدار با پوتین و کامرون از این اطمینان خاطر خبری نبود و رییس جمهور به ذکر مواردی چون ضرر تحریم ها برای همه طرفین و لزوم برداشته شدن آنها تاکید کرد.
اکنون اظهاراتی از جنس شکستن تحریم ها حتی در میان حامیان روحانی نیز کمتر به چشم می خورد. از جمله محسن صفایی فراهانی در گفتگویی شکستن دیوار تحریم ها را به گونه ای رد کرده و گفته است: "بحث بر سر تحریم‌هایی است که به ناحق علیه مردم و دولت ایران گرفته شده و دولت اگر نگوییم به این دیوار تحریم شکاف انداخته اما لااقل مانع افزایش تحریم‌ها و افزایش فشار علیه مردم ایران شده است."
حال سوال اینجاست که چرا سه ماه پس از اعلام رسمی شکستن کاسه تحریم ها(!)، دیگر خبری از آن اطمینان خاطر نیست و حتی رفع قطره چکانی برخی تحریم ها کم‌اثرتر نیز تاثیری در این موضوع ندارد؟
اما طی چند ماه گذشته و به دلیل اینکه خروجی سیاست "نزدیکی به غرب" برای ایران تنها آزاد شدن چند میلیارد دلار دارایی های جمهوری اسلامی و بسته شدن چند قرار داد کوچک اقتصادی و قول ارسال تجهیزات هواپیماهای مسافربری بوده، تیم اقتصادی-دیپلماسی دولت راه دیگری را در پیش بگیرد.
ریشه گرایش به شرق
شرایط مذاکرات تغییر کرده و امیدها گویا کمتر از همیشه شده است. این را نه فقط از کم شدن خنده های ظریف که از حرف های جدی عراقچی و متعاقب آن اظهارات تند و تیز شرمن می توان به خوبی فهمید. اکنون دامنه اختلافات به حدی بالا رفته است که شاید اوضاع شبیه به سال 2005 شود.
این یعنی بازگشت به نقطه صفر، یعنی پایان متفاوت وعده رئیس جمهور جدید ایران که می گفت می توان جنجال بر سر پرونده هسته ای ایران را یکساله از بین برد.
تمدید توافق ژنو بدون حضور بلوک شرق
وقتی در آخرین دور از مذاکرات وین لاوروف و وزیر خارجه چین ترجیح دادند به اتریش سفر نکنند، می شد به خوبی حدس زد که قرار نیست سفر بیست و چند روزه تیم مذاکره کننده به وین نتیجه‌ای داشته باشد.
این توافق نامه در حالی تمدید شد که که کشورهای تاثیر گذار شرق جهان- چین و روسیه- نسبت به آن تمایلی نشان ندادند و مذاکرات طولانی این دور بدون این کشورها برای چهار ماه و بر اساس تبادل تنها چند میلیارد دلار دیگر در ازای تعلیق فعالیت هایی که جمهوری اسلامی در دور اول توافق ژنو قول آن را به طرف غربی داده بود و همچنین تعلیق برخی از بندهای تحریم ایران توسط طرف غربی بود.
حضور روحانی و اعضای ارشد کابینه، پای قرار دادهای سنگین مالی با روسیه
از قرار معلوم طرف غربی خود را نسبت به حصول توافق در قضیه هسته ای، بی میل نشان می دهد و دیگر چندان اصراری به توافق ندارد و به گزینه شرایط بعد از عدم توافق هم فکر می کند. از این سو هم گویا حسن روحانی و تیم سیاسی و اقتصادی اش به این دور نما رسیده اند که چندان نباید محاسباتشان را به این توافق وابسته کنند.
شاید به همین دلیل است که حسن روحانی شانه به شانه ولادیمیر پوتین می شود و در اجلاس شانگهای با او به توافقات مهم می رسد و وزاریش را هم به مسکو می فرستد تا پای قرار دادهای سنگین اقتصادی و صنعتی را امضا کند.
در حالی که در هفته های ابتدایی رایزنی قرار داد بزرگ بین ایران و روسیه بود، "جک لو" وزیر خزانه داری آمریکا به «آنتون سیلیانوف» وزیر اقتصاد روسیه درمورد معامله نفتی در برابر کالا با ایران هشدار داد و تأکید کرد این اقدام احتمالی می تواند به تحریم های بیشتر آمریکا منتهی شود.
اما ایران بخش جدی تر از این قرار داد را کلید زد و در حالی که رسانه های غربی در نهایت رقم قرار بزرگ بین ایران و روسیه را 20 میلیارد دلار فرض می کردند، ولی ایران دست به قرار داد وسیع تری زد.
به گفت? وزیر انرژی روسیه، مجموع طرح‌های مشترک دو کشور حدود هفتاد میلیارد دلار ارزش دارد. الکساندر نواک تأکید کرد که "ایران و روسیه مایلند فصل تازه‌ای را در همکاری اقتصادی آغاز کنند".
آنچه مهم به نظر می رسد این است که به دلیل تحریم های غرب بر ضد روسیه در موضوع اوکراین و همچنین تحریم های چند ساله اخیر همین کشورها بر ضد ایران، این توافق بزرگ می تواند فشار تحریم های غرب بر ضد این دو کشور کاهش دهد و نوعی جدید از دور زدن تحریم ها را برای ایران به ارمغان آورد.
اما مهم تر اینکه شاید دولت تدبیر و امید هم از توافق - هسته ای یا غیرهسته ای- با غرب ناامید شده است!
---------
سه ماه بعد از اظهارنظر روحانی مبنی بر اینکه "کاسه تحریم شکسته شده است؛ هیچ کس و هیچ بندزنی قادر نیست این کاسه شکسته را به صورت اول بازگرداند" این عقیده از سوی موافقان شیوه مذاکرات دولت، هرگز به شکل سابق تکرار نشده است.
حسن روحانی سه ماه قبل در با بیان اینکه "ما دیدیم بخاطر برخی از مشکلات، تحریم توانست متاسفانه در برخی از بخش ها حتی در صنعت خودرویی که سابقه طولانی داشت، اثر بگذارد که امروز قدم هایی که در این زمینه برداشته شده و برخی از تحریم ها برداشته و برخی دیگر نیز برداشته خواهد شد"وعده داده بود که "باز هم به مردم قول می دهم کاسه تحریم شکسته شده است؛ هیچ کس و هیچ بندزنی قادر نیست این کاسه شکسته را به صورت اول بازگرداند."
دو ماه بعد از این وعده، و در زمانی که آمریکا تحریم های جدید خود علیه برخی شخصیت هاو شرکت های ایرانی را اعمال کرد، رییس جمهور مجبور به واکنش غیرمستقیم شد و در موضعی که شباهت چندانی به اطمینان خاطر پیشین از شکستن تحریم ها نداشت، به اینکه در یک سال گذشته با ادامه تحریم‌ها کار را ادامه دادیم، اشاره کرد و گفت: تحریم تجاوز است و باید تجاوزگران را سر جای خود بنشانیم.
پس از آن نیز، در دیدارهای مهم سیاسی روحانی از جمله دیدار با پوتین و کامرون از این اطمینان خاطر خبری نبود و رییس جمهور به ذکر مواردی چون ضرر تحریم ها برای همه طرفین و لزوم برداشته شدن آنها تاکید کرد.
اکنون اظهاراتی از جنس شکستن تحریم ها حتی در میان حامیان روحانی نیز کمتر به چشم می خورد. از جمله محسن صفایی فراهانی در گفتگویی شکستن دیوار تحریم ها را به گونه ای رد کرده و گفته است: "بحث بر سر تحریم‌هایی است که به ناحق علیه مردم و دولت ایران گرفته شده و دولت اگر نگوییم به این دیوار تحریم شکاف انداخته اما لااقل مانع افزایش تحریم‌ها و افزایش فشار علیه مردم ایران شده است."
حال سوال اینجاست که چرا سه ماه پس از اعلام رسمی شکستن کاسه تحریم ها(!)، دیگر خبری از آن اطمینان خاطر نیست و حتی رفع قطره چکانی برخی تحریم ها کم‌اثرتر نیز تاثیری در این موضوع ندارد؟
نظرات(0)
